Inne nazwy tej rasy psów: Akbash Dog, Akbas, Akbaş Çoban Köpegi. Długość życia 10 - 11 lat Wielkość miotu średnio 7 szczeniąt Wzrost Pies: 75 - 85 cm. Suka: 71 - 81 cm. Waga Pies: 42 - 60 kg. Suka: 40 - 57 kg. Aktywność Niska do średniej Szybkość uczenia się Wysoka Posłuszeństwo Średnie Stosunek do dzieci Dobry, choć dzieci nie powinny uczestniczyć w wychowywaniu psa przez pierwsze dwa lata jego życia Stosunek do obcych Bardzo agresywny Stosunek do psów Agresywny do nieznanych mu psów Stosunek do innych zwierząt Doskonale współżyje ze zwierzętami z którymi wychował się. Wrogo nastawiony do nieznanych mu zwierząt. Wrażenie ogólne Akbasz jest jednym z najstarszych przedstawicieli grupy psów pasterskich - psów, których zadaniem jest obrona stada przed drapieżnikami. Jest odpowiednikiem francuskiego pirenejskiego psa górskiego, węgierskiego kuvasza, włoskiego owczarka Maremmano-Abruzzese oraz innych białych psów pasterskich. Akbasz jest psem potężnym, wysokonożnym, o szlachetnej postawie i charakterystycznej białej szacie. Jest dobrze umięśniony, ale jednocześnie szczupły, z głęboką klatką piersiową. Ma sporą, lekko spłaszczoną czaszkę z uszami w kształcie litery "V", długi ogon i subtelne brązowe oczy. Jest wyższy niż jego bliski kuzyn, owczarek anatolijski - karabasz, ale nie tak wysoki i nie aż tak zbliżony w typie do mastifa jak sivas - kangal. Występuje w dwóch odmianach: ze średniej długości włosem i płaską, gładką szatą lub z dłuższą sierścią, z ciężką, falistą szatą i futrzastym kołnierzem wokół szyi. Długowłose psy tej rasy są lepiej przystosowane do przebywania w chłodniejszym klimacie, zaś psy o średniej długości włosa - w cieplejszym. Opis szaty Akbasz może mieć zarówno krótką, jak i długą, dwuwarstwową, szatę, niezmiennie koloru białego. Podszycie składa się z miękkich, delikatnych włosów, które stanowią ochronę przed złymi warunkami klimatycznymi. Futro krótkowłosego akbasza jest zazwyczaj proste i gładkie, jedynie z drobną ilością futra wokół karku i na łapach, podczas gdy długowłosy akbasz pokryty jest ciężkim, falującym futrem na łapach i ma charakterystyczną grzywę wokół karku. Historia rasy Rasa akbaszy pojawiła się około 3000 lat temu, na zachodnich terenach wyżyny Anatolijskiej, znajdującej się obecnie w granicach Turcji. Jest to jest z pewnością jedna z najstarszych istniejących obecnie ras i wiele z jej historii pozostaje wciąż tajemnicą. Ten długonożny i wysoce inteligentny pies, prawie na pewno jest jednym z głównych przodków wszystkich białych psów pasterskich, które można znaleźć w całej Europie. Rzymianie, po podboju terenów Azji Mniejszej, sprowadzili tę rasę do Italii, skąd rozpowszechniła się dalej po całym obszarze Cesarstwa Rzymskiego. Biała szata akbasza, której zawdzięcza swoją nazwę (w języku tureckim "akbas" znaczy "biała głowa") pomagała pasterzom odróżnić psa od wilków i innych drapieżników, które są zazwyczaj ciemnego koloru, i zapobiegała przypadkowemu zranieniu psa w ferworze walki. Akbasz jest w stanie stawić czoła wielu drapieżnikom, takim jak kojoty, wilki, niedźwiedzie, a nawet gepardy czy pumy. Bliskimi kuzynami akbasza są sivas-kangal i owczarek anatolijski - karabasz. Często cała trójka jest postrzegana jako jedna rasa pod nazwą anatolijskiego psa pasterskiego i jako taka jest uznawana przez FCI. Mimo długowieczności, dumnego temperamentu i uderzającego wyglądu, Akbash nie jest rasą powszechnie akceptowaną w kręgach kynologicznych. Nie został zatwierdzony przez FCI, a jedynie jego rosnąca popularność w USA, gdzie okazał się bezkonkurencyjnym psem do obrony stad owiec przed kojotami, spowodowała, że został uznany przez UKC w 1999. Akbasz (Akbash Dog) znalazł się w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 kwietnia 2003 roku w sprawie wykazu ras psów uznawanych za agresywne i na posiadanie psa tej rasy potrzebne jest stosowne zezwolenie organu gminy. Temperament Akbasz jest dumnym zwierzęciem wyhodowanym na niekwestionowanego lidera swojego stada. Jako pies pasterski skutecznie chroni powierzone mu zwierzęta. Z drugiej strony jego samodzielność i indywidualizm mogą stanowić wyzwanie w procesie szkolenia lub, gdy traktujemy go tylko jako psa "rodzinnego". Akbasz podporządkowuje się władzy opiekuna, gdy jego komendy są jasne i zdecydowane. Jeśli właściciel okazuje brak konsekwencji lub słabość, akbasz szybko stara się przejąć przywództwo nad stadem. Dzieje się tak nawet wtedy, gdy pies jest odpowiednio szkolony od szczeniaka. Próby zmiany pozycji w hierarchii grupy pies podejmuje przez całe swoje życie. Może przez długi czas zadowalać się swoim miejscem w stadzie, jednak tylko do momentu, w którym dostrzeże szansę na zmianę. W związku z tym konsekwencja w postępowaniu jest niezbędna. Akbasz, będąc z natury psem pasterskim, doskonale współżyje z innymi zwierzętami. Jakiekolwiek agresywne zachowanie ze strony innego zwierzęcia zwykle będzie szybko stłumione, choć nie w sposób gwałtowny. Inne agresywne psy (albo inne agresywne akbasze) doprowadzą z całą pewnością do walki o przywództwo. Z drugiej jednak strony psy uległe, z natury pozbawione chęci rywalizacji, znajdą w akbaszu najlepszego kompana. Psy tej rasy posiadają bardzo silnie rozwiniętą więź z innymi zwierzętami, w tym oczywiście innymi psami. Niezbędne jest oswajanie akbasza od szczeniaka z obecnością innych zwierząt w pobliżu. Akbasz także w stosunku do dzieci dobrze się zachowuje, zapewne uważając je za członków stada, które oczywiście należy chronić. Z powodu jednak niezwykle silnego dążenia do jak najwyższej pozycji w hierarchii grupy, dzieci nie powinny mieć zbyt dużego kontaktu z psem podczas decydujących okresów w rozwoju psa, szczególnie od szóstego do dwunastego miesiąca życia oraz, w mniejszym stopniu, generalnie przez pierwsze dwa lata jego życia. Akbasz spędza większość tego czasu bardzo aktywnie, ciągle sprawdzając swoją pozycję w grupie, a dzieci mogą zostać nieumyślnymi celami tego dominującego zachowania. Zwykle nie oznacza to potencjalnego zagrożenia dla dzieci, może jednak doprowadzić do sytuacji "konfliktowych" i dlatego powinno się ich unikać. Akbasze nie są z reguły najbardziej energicznymi psami na świecie. Hodowane są bowiem po to, by spędzać większość czasu odpoczywając i pilnując stada. Niemniej jednak są one zdolne do aktywnego zachowania ( szczególnie we wczesnych latach rozwoju) i wymagają regularnych ćwiczeń, aby utrzymać je w odpowiedniej kondycji. Akbasz zbyt długo trzymany w pomieszczeniu staje się apatyczny i przygnębiony, tracąc wiele ze swego uroku. Będąc psem pasterskim akbasz potrzebuje obecności człowieka, lub innych zwierząt, w swoim otoczeniu. Chociaż może przebywać przez umiarkowany okres czasu sam, bo jest wychowany do samodzielnego pilnowania stada bez ingerencji człowieka, to jednak zawsze dąży do przebywania w towarzystwie innych członków grupy i nie powinien być długo pozostawiany samotnie bez udziału ludzi. Psy te zachowują się niszczycielsko, kiedy czują, że są opuszczone i dlatego ważne jest zapewnienie im odpowiedniego kontaktu. Problemy zdrowotne Akbasz jest zdrowym psem, z odosobnionymi przypadkami dysplazji biodra ( dotyczy większości psów dużych ras) i zapalenia stawów (osteochondritis dissecans). Pielęgnacja. Szata Akbasza nie wymaga zbyt wielu zabiegów pielęgnacyjnych. W zupełności wystarczy cotygodniowe szczotkowanie, aby utrzymać ją w odpowiedniej formie. Pamiętać należy o występującym dwa razy do roku wypadaniu sierści, w zależności od warunków klimatycznych, w jakich pies przebywa. Częste kąpanie jest niewskazane, powinno być przeprowadzane tylko w ostateczności. Z całą pewnością nie należy czynić tego regularnie, gdyż używanie szamponu może doprowadzić do zmniejszenia ochronnych właściwości szaty psa. Idealny dom Akbasz nie nadaje się do mieszkania w bloku, bez względu na ilość ćwiczeń jaką mu zapewnimy. Dzięki swojej grubej szacie może mieszkać przez cały rok na dworze, w dobrze ocieplonej budzie. Ten pies potrzebuje przestrzeni i dlatego najlepiej sprawdza się w środowisku wiejskim, albo w domu z dużą i dobrze zabezpieczoną działką. Ćwiczenia Akbasz nie jest zbyt aktywny. Jako pies pasterski miał za zadanie powoli i ostrożnie przemieszczać się ze swoim stadem, kiedy to było w ruchu i pozostawać wśród niego podczas chwil odpoczynku w celu lepszej ochrony przed drapieżnikami. Z powodu takich genetycznych uwarunkowań, psy te wolą się wylegiwać niż wykazywać niesforną aktywność. Z drugiej jednak strony nie należy zapominać, że akbasz jak najbardziej może aktywnie spędzać czas. Aby pozostawać w dobrej kondycji wymaga regularnych ćwiczeń. Najlepszym sposobem na to są codzienne, około dwugodzinne zabawy w obrębie ogrodzonej przestrzeni. Należy pamiętać o odpowiednio dużym obszarze do zabawy. To pies pasterski, przyzwyczajony do rozległych przestrzeni i mały ogródek przy domu może po prostu okazać się dla niego za mały. Codzienny spacer czy bieganie na smyczy w przypadku psów tej rasy jest mniej istotne. Dumne usposobienie akbasza sprawia, że nie jest on tak aktywny będąc prowadzonym na smyczy, choć oczywiście jak każdemu psu sprawia mu to przyjemność. Nic nie zapewni mu jednak tyle radości, co możliwość swobodnego przebywania na otwartej przestrzeni. Wychowanie Akbasz generalnie dobrze sobie radzi na treningu, pod warunkiem, że dostosujesz jego styl do typu osobowości zwierzęcia. Psy wszystkich ras mogą posiadać jeden z dwóch wariantów osobowości: uległy lub dominujący, ale w przypadku tej rasy podział jest jeszcze bardziej wyraźny i pomyślny trening będzie zależał od prawidłowej oceny psa już jako szczeniaka. Trening psa uległego jest prostszy i wymaga tylko podstaw szkolenia, by zakończył się pomyślnie: konsekwentnych komend, skupienia na pozytywnych nagrodach za dobre zachowanie i oczywiście cierpliwości. Trening psa dominującego wymaga od ciebie znacznie więcej. Dominujący akbasz w naturalny dla siebie sposób, jako pies pasterski, obejmuje naczelną rolę w swojej grupie. Jeśli nie podkreślisz swojej dominacji i nie utrzymasz jej, nie będziesz w stanie go kontrolować. W stosunku do akbasza muszą być zastosowane nieco surowsze środki. Nie należy obawiać się używania lekkich kar w celu poprawy złego lub wyzywającego zachowania. Karanie psa przez odmowę dawania jedzenia, dopóki nie będzie odpowiednio wykonywał komend, może wydawać się surowe, ale jest jedną z najefektywniejszych dróg do osiągnięcia sukcesu. Pies musi być przekonany, że jesteś jego panem, a nie potencjalnym rywalem w hierarchii grupy. Przydatny jest także surowy ton głosu oraz gotowość, by móc fizycznie ukarać psa, gdy wykazuje on zachowania antyspołeczne lub destrukcyjne. Wszelakie kary fizyczne muszą być bezwzględnie zaniechane, gdy pies okazuje oznaki uległości: przewrócenie się na plecy, lizanie, proszenie. Ważne jest, by rozpocząć trening już we wczesnym okresie życia psa. O ile proste jest karanie dziesięciokilogramowego szczeniaka, sprawa może się "nieco" skomplikować, gdy będziemy musieli powstrzymać pięćdziesięciokilogramowego dorosłego osobnika. Im wcześniej wyeliminujesz złe zachowania swojego psa, tym lepiej. Okres życia akbasza między 6 miesiącem a rokiem jest niezwykle istotny. Musisz w tym czasie włożyć wiele wysiłku w wychowanie swego psa, by w przyszłości jego zachowanie było bez zarzutu. W tym czasie pies nie powinien być pozostawiany samotnie z dziećmi lub innymi zwierzętami. Dobrym nawykiem jest również trzymanie psa na smyczy (ale nie na łańcuchu czy przypiętego do drzewa!!), by dodatkowo wyrobić w nim przeświadczenie, że jest niżej w hierarchii grupy. Może nastąpić okresowe kwestionowanie władzy człowieka jako głównego przewodnika. Dlatego niezwykle ważne jest przeciwdziałanie takim zachowaniom, aby praca włożona w wychowanie psa we wczesnym jego rozwoju nie została zaprzepaszczona przez spadek autorytetu w późniejszym okresie. Akbasz wymaga silnego, doświadczonego i konsekwentnego w wychowaniu właściciela.