Inne nazwy tej rasy psów: Alano Espanol, Spanish Alano, Spanish Bulldog
Nr FCI: rasa zatwierdzona tylko w Hiszpanii przez Royal Sociedad Canina de Espana
Pochodzenie rasy i data powstania Hiszpania, IV w.n.e.
Przeznaczenie Pierwotnie pies do zaganiania i poskramiania bydła z Półwyspu Iberyjskiego, jak również do polowania na grubą zwierzynę – jelenie i dziki. Nowoczesne zastosowanie to psy stróżujące, również do bydła i jako pies myśliwski, wszechstronność i cechy charakteru predestynują ją do pracy w każdej klasie użytkowej.
Wielkość miotu Średnio 6 szczeniąt
Długość życia 11 - 14 lat
Wzrost Psy: 60 do 65 cm.
Suki: 56 do 61 cm.
Waga Psy: 38 do 45 kg.
Suki : 33 do 38 kg.
Wymagania Jak każdy molos powinien być prowadzony przez osobę doświadczoną. Krótka sierść Alano jest łatwa w pielęgnacji ale zarówno w młodym wieku jak później psy tej rasy wymagają wiele ruchu i regularnej porcji ćwiczeń.
Stosunek do dzieci Bardzo czuły i cierpliwy do dzieci.
Stosunek do obcych Ktoś kto chce psa agresywnego lub idealnego stróża nie powinien myśleć o Alano. To nie są psy agresywne a jedynie bardzo pewne siebie, z tej przyczyny nie stróżują dobrze.
Stosunek do psów Dogaduje się z innymi psami, z którymi współżyje, co wśród molosów jest cechą wyjątkową. Niemniej jednak jego zabawy są niezwykle "twarde" więc trzeba starannie dobierać towarzyszy dla psich zabaw swojego Alano.
Stosunek do innych zwierząt Alano od małego umie się szybko adaptować do hierarchii i bardzo szybko zawiązuje więzi z członkami stada. Z tego powodu nie stanowi zagrożenia dla innch zwierząt w rodzinie.
Wrażenie ogólne
Alano Espanol to lekki molos w typie psa chwytającego – presa o cechach wytrwałego biegacza. Proporcje budowy ciała podłużne, ciężar ciała proporcjonalny do wielkości, mocna szeroka głowa o wypukłym profilu. Kościec krzepki, silnie rozwinięta muskulatura, znaczna głębokość piersi i podciągnięty brzuch. Ogólne wrażenie poważne i surowe.
Tradycyjnie wykorzystywane do zaganiania i poskramiania bydła z Półwyspu Iberyjskiego, jak również do polowania na grubą zwierzynę – jelenie i dziki. Nowoczesne zastosowanie to psy stróżujące, również do bydła i jako pies myśliwski, wszechstronność i cechy charakteru predestynują ją do pracy w każdej klasie użytkowej
Szata
Włos krótki i gęsty na ciele, bardziej delikatny na głowie, na brzuchu rzadki. Długości pomiędzy 1cm a 2,5cm. Bez podszerstka. Włosy na ogonie są dłuższe, formują „kłos”, są dłuższe i twardsze niż na ciele.
Umaszczenie
Kolor miodu we wszystkich odcieniach. Płowy we wszystkich odcieniach od piasku aż do koloru zbliżonego do czerwieni, tolerowany węglowy odcień włosa. Z czarną maską lub bez niej. Pręgowany we wszystkich wariantach. Czarny z podpaleniem. Możliwe połączenia trzech różnych kolorów sierści, płowego czarnego i białego. Białe znaczenia na łapach, piersi i szyi. Biały kolor powinien być możliwie czysty.
Historia rasy
Alano Espanol ma jedną z bardziej niezwykłych historii ze wszystkich ras psów. Niezwykłą ze względu na ścisły związek tych psów i ich historii z historią Europy, Hiszpanii i konkwisty. Znane na Półwyspie Iberyjskim od stuleci doczekały się pierwszego wzorca, opisu, jako rozpoznawalnej rasy prawdopodobnie jako pierwsze w historii kynologii. Opis ten, bowiem pochodzi z 1340 roku i bardzo precyzyjnie przedstawia zarówno wygląd jak i charakter Alano.
Na temat pojawienia się Alano na Półwyspie Iberyjskim są dwie teorie. Pierwsza najbardziej popularna zakłada, że Alano dotarły na półwysep wraz z plemionami tzw barbarzyńców Wandalami i Alanami w trakcie tzw. wędrówki ludów o IV wieku n.e. Osobiście uważam, tę teorię za słuszną i ma ona swoje rozwinięcie w dalszej części historii rasy. Druga teoria zakłada, że psy dotarły na półwysep ok V w p.n.e. podczas kolonizacji tych ziem przez Greków i Fenicjan, zaś rozwój psów chwytających w różnych częściach Europy wynika z tych samych zadań które miały pełnić. Alano pracowały zawsze przy farmach bydła i były używane do polowań na grubego zwierza.
Psy używane do polowań różniły się budową od psów używanych do zaganiania i poskramiania bydła i różnice te były dostrzegane już w średniowieczu. Największą popularność Alano przeżywały pomiędzy odrodzeniem i barokiem, z tego okresu pochodzi dużo opisów, rzeźb i obrazów przedstawiających Alano Espanol.
Psy używane tradycyjnie do poskramiania i zaganiania bydła były mniejsze, cięższe, o bardziej ognistym temperamencie, pracowały na krótkich dystansach, głownie w zagrodach im pastwiskach. Sa to tzw. perro de toro, które dały początek szeregu innych ras : dog de bordeux, bokser, ca de bou, bulldog anielski. Druga odmiana to psy wyższe i długonożne o dłuższej kufie , nieczułe na zmęczenie, używane do polowania w stylu monteria i ronda na długich dystansach. Jednak systematyczne zmiany w gospodarce, rozpowszechnieni broni palnej i mniejsze znaczenie psów chwytających podczas polowania doprowadziły do tego, że na początku XX wieku psy te uznano za rasę wymarłą. Dodatkowo zmiany w hodowli bydła i krzyżowanie rasy Monchina z europejskimi rasami mięsnymi oraz zalesianie dolin doprowadziło do mniejszego znaczenia tych psów i ich pomocy.
Od roku 1978 roku grupa zapaleńców łowiectwa w stylu monteria rozpoczęła systematyczną pracę nad odzyskaniem rasy psów Alano Espanol w typie lżejszym i długonożnym. Najliczniejszą populację Alano odkryto w Cantabrii. W dolinie Encartaciones żyło i pracowało kilkaset psów, wśród których wyselekcjonowano najlepsze psy do dalszej hodowli.
W planowej hodowli mimo krzyżowania psów o poprawnej budowie i odpowiadającej eksterierowi wzorcowi w miotach pojawiają się psy o skróconej kufie, silnym przodozgryzie i cięższej budowie, będące spuścizną po perro de presa, nazywanych też perro de toro. Część hodowców uważa, że te dwa typy psa chwytającego na Półwyspie Iberysjkim zawsze się przenikały, część zaś, bazując na tekstach historycznych, uważa, że były to oddzielne typy, świadomie używane do różnych celów poprzez swoje predyspozycje.
Mimo zadowalających efektów odszukania reprezentantów Alano i niezwykle przemyślanej i kontrolowanej pracy hodowlanej. Alano ciągle musi potwierdzać swoją autentyczność wobec zarzutów sceptyków. Rasy, które powstały dzięki alano jak dog kanaryjski, pies z majorki, dog de bordeux, dog argentyński są już w pełni uznane przez FCI podczas gdy Alano zostało uznane przez RSCE dopiero w 2001 roku.
Charakter i zachowanie
Aby mówić o usposobieniu trzeba pamiętać o historii rasy. Alano Espanol zawsze pracował zespołowo z innymi dorosłymi psami swojej rasy tej samej płci i innych ras, głównie psami myśliwskimi i innymi molosami. Alano jest psem towarzyskim, o elastycznym charakterze i bardzo elastycznych zachowaniach społecznych. Umie doskonałe dogadywać się z innymi psami, z którymi współżyje, co wśród molosów jest cechą wyjątkową. Ma dużą łatwość uczenia, wyjątkowo współpracuje z przewodnikiem. Ma wyborne zdolności jako pies pracujący, łącząc swoją funkcjonalność, urodę, pasję i upór w pracy z wrodzoną miłością do ludzi. Jako pies rodziny jest łatwy w wychowaniu, intuicyjnie przyjmuje ustaloną w domu hierarchię, bardzo czuły i cierpliwy do dzieci. Jego zrównoważony i stabilny charakter jest odbiciem proporcjonalnej budowy.
Alano to stara rasa nieprzystająca do współczesnych wymagań i obowiązującej mody panującej wśród hodowców psów, nawet tzw. ras „sportowych”. Nie jest i nigdy nie była psem hodowanym pod kątem wystaw i konkursów piękności. Alano nie jest psem pasterskim, stróżującym, psem bojowym czy też myśliwskim jak pointer lub terier. Przede wszystkim jest psem chwytającym. I tylko pod tym kątem należy rozpatrywać jego charakter, usposobienie i możliwości.
Co to znaczy pies chwytający – Presa. Oznacza to, że Alano od stuleci były selekcjonowane pod kątem instynktu chwytania ofiary, którą odziedziczyły po swoich dzikich przodkach. Wilki, likaony, kojoty – psowate polujące w sforach w trakcie atakowania zdobyczy dzielą się zadaniami – jedne atakują nogi ofiary, inne skaczą do gardła, inne z kolei atakują tułów. Wśród tych strategii ataku na ofiarę na naszą uwagę zasługuje zwyczaj wyskoku i chwytania za głowę ofiary. Poprzez selekcję u Alano został on doprowadzony do perfekcji. Alano niezmordowanie ścigają ofiarę, lecz jej nie rozszarpują, mocno łapią i trzymają najczęściej za pysk lub uszy.
Chwyt taki paraliżuje ofiarę, gdyż mocny ścisk szczęk Alano na wrażliwe i mocno unerwione części ciała jak nozdrza i uszy powoduje, że złapane zwierze zamiera by uniknąć dalszego bólu. Zjawisko to często wykorzystują weterynarze łapiąc specjalnymi szczypcami za uszy krowy by zmusić ją to pozostania w spokoju podczas wykonywania zabiegu. To samo wykorzystują farmerzy bydła. Gdy chcą złapać jakiegoś osobnika wypasanego na górskich pastwiskach, spuszczają psy które doganiają i następnie obezwładniają ofiarę swoim chwytem. Pozwala to farmerom na spokojne spętanie krowy. W minionym okresie ta zdolność Alano była wykorzystana przez rzeźników, gdy spanikowane czekającą je egzekucją zwierzę szalało w rzeźni lub próbowało z niej uciec, pies chwytając byka lub krowę za pysk ujarzmiał ją i wówczas rzeźnik mógł dokonać swego dzieła. To charakterystyczne dla Alano zachowanie jest wykorzystywane również podczas polowania – Alano dogania ofiarę i wybijając się w pełnym biegu doskakuje do łba ofiary by zawisnąć na nim całym ciężarem zaciskając szczęki.
Jest grupa osób będąca zainteresowana Alano, która wywodzi się z pasjonatów możliwości psów bojowych takich jak pit bulle. Oczekują, że Alano będzie również zuchwały, silny i zapewni poczucie siły na osiedlu prezentując swoje możliwości wisząc na oponie lub ciągnąc duże ciężary. Druga grupa wywodzi się z pasjonatów psów ras sportowych jak owczarki belgijskie lub australijskie– trudnych do szkolenia jednak posiadających niespożyte siły, często używanych do różnych psich sportów jak np. agility.
Jednak ani jedni ani drudzy mylą się zasadniczo Alano nie sprawdzi się ani jako pies do sportów siłowych ani zręcznościowych. Nie sprawdzi się jednak nie dla tego, że Alano brakuje siły lub zręczności. Wręcz przeciwnie. Chodzi jednak o charakter i jego funkcjonalność, na którą robiono selekcję. Nikt nigdy nie myślał, że Alano będzie musiał spełniać normy posłuszeństwa pomyślane pod kątem nowoczesnych ras jak wspomniane owczarki belgijskie lub niemieckie. Jak już zostało napisane na początku Alano jest starą rasą kształtowaną w ciągu setek lat poprzez odnoszone blizny w starciach z dzikami, jeleniami i bydłem i codzienne warunki życiowe. Charakter Alano jest zatem konsekwencją jego codziennego życia i pracy. Musimy się zastanowić, jaki charakter może mieć czterdziestokilogramowy pies, który bez lęku stawia czoła 400kg bykowi lub 150 kg dzikowi. Są dwie możliwości: albo jest to pies szalony albo ma nerwy ze stali. Psy nieobliczalne nie mają racji bytu w środowisku wiejskim, dlatego Alano ma bardzo zrównoważony charakter. Pies pracujący na wsi nie może być ani leniwy ani posiadać dużego zapotrzebowania na jedzenie. Psy będące na podwórku albo w sforze polującej – tzw. rehala, spędzają długie okresy przywiązane do swoich łańcuchów. Pies nadpobudliwy nie mógłby spędzić tyle czasu na uwięzi bez urazów psychicznych.
Równocześnie Alano nie może być spolegliwy i ociężały ruchowo gdyż wówczas nie mogły przeczesywać gór w poszukiwaniu zwierzyny bądź bydła. Alano na co dzień jest w pełni zrównoważonym, spokojnym psem oszczędzającym energię. Wynika to z naturalnej selekcji, która w warunkach wiejskich była skierowana na psy zachowujące siły jak najdłużej gdyż na wsi zawsze jedzenie było deficytowe. Psy nadpobudliwe, trwoniące energię automatycznie miały mniejsze szanse na przeżycie. Bardzo istotne jest również to, że Alano ma bardzo zgodny z charakter i umie żyć w zgodzie z innymi dorosłymi osobnikami. Właściciele pit bulli, dogów argentyńskich, bokserów i innych molosów wiedzą jak bardzo to unikalna cecha charakteru. Podstawą do zgodnego współżycia z innymi psami jest charakter pracy Alano. Od zawsze psy te stawały przed zadaniami, którym nie mogły podołać same, a jedynie dzięki współpracy w zespole. Jaki pożytek na wsi miałby psy, które zamiast wspólnie złapać i ujarzmić byka zaczęłyby ze sobą walczyć i zabijać się bez żadnej litości? W sposób naturalny takie patologiczne zachowanie, zostało już dawno wyeliminowane. Alano umieją utrzymać hierarchię w sforze, oczywiście w licznej grupie zdarzają się nieporozumienia, ale są to normalne zachowania społeczne, nie mają charakteru patologicznej agresji. Alano od małego umie się szybko adaptować do hierarchii i bardzo szybko zawiązuje więzi z członkami stada. Raz ustalona hierarchia jest przez niego akceptowana przez cale życie. Krótko mówiąc Alano są psami normalnymi, szlachetnymi i dobrotliwymi, zaś w żadnym wypadku kłótliwymi i nadpobudliwymi.
Ktoś kto chce psa agresywnego lub idealnego stróża nie powinien myśleć o Alano. To nie są psy agresywne a jedynie bardzo pewne siebie, z tej przyczyny nie stróżują dobrze. Oczywiście można Alano przyuczyć do stróżowania nie jest to jednak jego naturalne zachowanie. Jako pies obronny Alano spisuje się świetnie reagując instynktownie i wykorzystując swój potencjał do chwytania ofiary.
Rozwój psychiczny i fizyczny Alano jest bardzo powolny. Najczęściej nie osiągają pełnego rozwoju nim skończą trzy lata. Bardzo często roczne psy oddają mocz jak szczeniaki. Niezwykle charakterystyczne dla Alano jest ich zabawa. Odgrywa niezwykle istotną rolę w ich życiu społecznym. Potrafią w nieskończoność bawić się między sobą w polowanie zamieniając się rolami. Za każdym razem odgrywany jest ten sam schemat jeden pies ucieka reszta próbuje go złapać wyskakując i chwytając ofiarę za łeb. Zupełnie niczym małe lwy lub wilki uczące się sztuki polowania. W zabawie Alano pokazują swoją nieprawdopodobną zwinność i szybkość. Mimo, że zabawy Alano maja twarde reguły i nikt tu nie stosuje taryfy ulgowej nie ma w nich agresji. Jednak te reguły nie są rozumiane przez inne rasy psów.
Alano bawiący się z innym psem rozpędza się następnie wybija się w górę i całym impetem rzuca się na niego łapiąc za głowę lub ucho. Zaczepiony pies albo odpowiada agresją uważając ze to atak lub przerażeniem. Obydwie te reakcje nie są dobre bowiem instynkt chwytania ofiary neutralizowany zrównoważonym zachowaniem złapanego psa, pod wpływem panicznej reakcji lub agresji zacznie działać na pełnych obrotach. Dlatego trzeba starannie dobierać towarzyszy dla psich zabaw swojego Alano. Na pewno najlepszym kompanem do zabaw Alano jest inny Alano.
Rozwój instynktu chwytania można obserwować już od szczeniaka, jeszcze przy sutkach małe odgrywają chwytanie zarówno siebie nawzajem jak i matki. Zdarza się, że mamki wychowujące małe Alano są po prostu zamęczane przez te małe diabełki.
Alano są absolutnie obojętne na ból, nie mają w sobie nic z histeryków rozpaczających na wskutek pękniętej opuszka lub przeciętej skóry, głębsze rany tez nie robią na nich wrażenia i często po polowaniu są zszywane bez znieczulenia.
Posiadając Alano trzeba być przygotowanym, na to, że uruchomią swoje możliwości ku naszemu zaskoczeniu, dlatego trzeba myśleć z naddatkiem, jeżeli chodzi o zabezpieczenia miejsca przebywania psa tej rasy. Nie można myśleć, że nie pokona jakiejś przeszkody lub nie zrobi czegoś mało prawdopodobnego, dlatego, że prawdopodobnie to zrobi.
Choroby i problemy zdrowotne
To bardzo zdrowa rasa psów. Odosobnione przypadki dysplazji bioder.
Pielęgnacja
Krótkowłosy alano espanol wymaga niewiele wysiłku przy pielęgnacji. Psy tes rasy linieją w stopniu umiarkowanym. Jest o to jednocześnie jeden z niewielu molosów, który nie ślini się
Idealny dom
Charakterystyczne dla tej rasy psów jest dostosowanie się do każdych warunków bytowych.
Aktywność
Ruch jest dla Alano bardzo ważny. Tak jak już było powiedziane są bardzo zrównoważone i nie uwalniają w niepohamowany sposób energii demolując wszystko dokoła. Jednak zarówno w młodym wieku jak później wymagają regularnej porcji ćwiczeń.
Wychowanie
Tych psów nie trzeba specjalnie szkolić, szereg zachowań, których należy uczyć inne rasy jest dla nich naturalnym sposobem dostosowania się do naszego trybu życia. Skupienie na przewodniku, słuchanie wydawanych komend, ciągła chęć współpracy i brak agresji czyni z Alano archetyp psa. Charakter to największa wartość Alano, jeżeli współczesna hodowla zniszczy te walory przedkładając nad niego niuanse budowy rasa ta przestanie istnieć
